Wakacyjny poradnik prawny. Część II – podróże lotnicze (opóźniony i odwołany lot)

Jak wynika z corocznego opracowania przygotowanego przez FlightStats do najmniej punktualnych linii lotniczych na świecie należą:

1. El Al - 56 %*
2. Icelandair – 41,05 %*
3. Air India – 38,71 %*
4. Philippine Airlines – 38,33 %*
5. Asiana Airlines – 37.46 %*

* ujęte procentowo prawdopodobieństwo wystąpienia opóźnień wg danych za 2016 r.

Staranny, odpowiedni wybór linii lotniczych nie daje nam gwarancji, że unikniemy przykrych przygód w podróży. Dziś przedstawiam kilka słów na temat tego, jak wygląda nasza sytuacja prawna w przypadku opóźnienia wylotu, a jak w sytuacji jego odwołania.

Zgodnie z prawem odwołanie lotu oznacza nie odbycie się lotu uprzednio zaplanowanego, na który zarezerwowane było co najmniej jedno miejsce.

Gdy nasz lot zostanie odwołany przysługują nam:

1. prawo do zwrotu poniesionych kosztów lub możliwość zmiany planu podróży
2. prawo do opieki
3. prawo do odszkodowania

Uprawnienia te, są analogiczne, jak w przypadku odmowy przyjęcia na pokład (szerzej na ten temat w poprzednim wpisie). Przypomnijmy:

1. Prawo do zwrotu poniesionych kosztów lub możliwość zmiany planu podróży

W ramach tego uprawnienia, stosownie do okoliczności, mamy do wyboru kilka opcji. Po pierwsze możemy żądać zwrotu należności w wymiarze pełnego kosztu biletu po cenie za jaką został kupiony lub jego części. W praktyce, bardziej niż na zwrocie należności za zakupiony bilet może nam zależeć na zmianie planu podróży, tak by dotrzeć na porównywalnych warunkach do miejsca docelowego. Taką opcję również zapewnia nam prawo. W końcu zaś, możemy oczekiwać zmiany planu podróży w późniejszym dogodnym dla nas terminie.

2. Prawo do opieki

Pasażerom służy prawo do opieki. Oznacza to, że przewoźnik ma obowiązek zapewnienia posiłków i napoi w adekwatnej ilości do czasu oczekiwania. Podróżni, mają także prawo do dwóch bezpłatnych rozmów telefonicznych, dwóch dalekopisów i dwóch przesyłek faksem lub mailem. Natomiast, w przypadku gdy zachodzi konieczność oczekiwania na start nowego lotu co najmniej jeden dzień (licząc od planowego startu lotu, który został odwołany), wówczas przewoźnik obsługujący lot ma obowiązek zapewnić dodatkowo pasażerowi zakwaterowanie w hotelu oraz zadbać o transport między hotelem a portem lotniczym.

Jeżeli nie zaoferowano wymaganej opieki, pasażerowie, którzy musieli opłacać posiłki i napoje, zakwaterowanie w hotelu oraz transport pomiędzy portem lotniczym a miejscem zakwaterowania lub usługi telekomunikacyjne, niezależnie od innych uprawnień mają prawo żądać od przewoźnika zwrot poniesionych kosztów. Koszty te, zgodnie z orzecznictwem unijnym powinny być „niezbędne, odpowiednie i rozsądne”.

Należy pamiętać, że to na nas jako na pasażerach spoczywać będzie ciężar wykazania ile i na co wydaliśmy w związku z brakiem opieki ze strony przewoźnika. Pomocne w tym zakresie będą wszelkie dostępne środki dowodowe takie jak np. rachunki, paragony, faktury, wyciągi, zdjęcia, inne dokumenty oraz zeznania świadków.

3. Prawo do odszkodowania

Pasażerowie na mocy art. 7 rozporządzenia unijnego mają prawo do odszkodowania.

• 250 Euro dla wszystkich lotów o długości do 1 500 km
• 400 Euro dla lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 km i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 000 km
• 600 Euro dla lotów innych niż te określone dla kwot 250 i 400 Euro

Przy określaniu długości trasy brany jest pod uwagę ostatni cel lotu.

Należy podkreślić, że wysokość odszkodowania nie jest uzależniona od wartości nabytego biletu. Prawa wszystkich pasażerów w tym zakresie są chronione w sposób równy.

Inaczej wygląda sytuacja prawna pasażera w przypadku opóźnienia lotu.

Rozporządzenie unijne WE nr 261/2004 zastąpiło poprzednio obowiązującą regulację. Dawniej prawo Unii Europejskiej nie chroniło należycie pasażerów w przypadku, gdy lot został opóźniony. Statystyki sporządzane przez Urząd Lotnictwa Cywilnego stanowią wyraźnie, że opóźnione loty są najczęstszym przedmiotem skarg pasażerów.

Zestaw uprawnień zależny jest od długości lotu oraz wielkości opóźnienia.

• dwie lub więcej godzin w przypadku lotów do 1 500 km
• o trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich wewnątrzwspólnotowych lotów dłuższych niż 1 500 km i wszystkich innych lotów o długości wynoszącej pomiędzy 1 500 km a 3 500 km
• o cztery lub więcej godzin w przypadku innych lotów niż te wskazane powyżej

W razie opóźnienia lotu pasażerom przysługuje na mocy unijnej regulacji:

1. prawo do opieki – na przewoźniku ciąży obowiązek zapewnienia pasażerom posiłków i napoi w ilości odpowiedniej do czasu oczekiwania oraz dwie bezpłatne rozmowy telefoniczne, dwa dalekopisy  i dwie przesyłki faksowe lub mailowe. Jeżeli jednak zachodzi konieczność oczekiwania na czas odlotu co najmniej jeden dzień (licząc od dnia lotu poprzednio zapowiedzianego), przewoźnik obsługujący lot ma obowiązek zapewnić pasażerowi zakwaterowanie w hotelu oraz zadbać o transport między hotelem a portem lotniczym.

2. prawo do zwrotu należności - gdy opóźnienie przekracza pięć godzin pasażerowi służy zwrot równowartości biletu lub za część podróży odbytej lub za część podróży nie odbytej na zasadach identycznych jak przy odwołaniu lotu. Zwrot powinien nastąpić w ciągu 7 dni w gotówce, przelewem elektronicznym, czekami bankowymi bądź za pisemną zgodą pasażera w formie bonów podróżnych lub w postaci innych usług.

3. prawo do odszkodowania - zgodnie z orzeczeniem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (połączone sprawy C-402/07 i C-432/07): pasażerów opóźnionych lotów można traktować jak pasażerów odwołanych lotów. Mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu.

Wysokość odszkodowania jest analogiczna, jak w przypadku odwołania lotu.

Autorem artykułu jest p. Karolina Ziółkowska.