Formy wsparcia w obliczu koronawirusa – czyli na co mogą liczyć przedsiębiorcy

W związku z wystąpieniem zagrożenia epidemiologicznego, wielu przedsiębiorców z dnia na dzień znalazło się w krytycznej sytuacji. Utrata zamówień, brak klientów, brak środków na spłatę zobowiązań, brak możliwości wywiązania się z umów czy w końcu obowiązek zamknięcia zakładu, to sytuacje, z którymi muszą obecnie radzić sobie firmy.

Prześledźmy, na jaką formę wsparcia mogą liczyć przedsiębiorstwa u progu tak poważnego wyzwania.

Opracowanie zostało podzielone na dwa główne wątki:

rozwiązania już istniejące
rozwiązania, które w najbliższych dniach najprawdopodobniej wejdą w życie

1. Obecnie obowiązujące rozwiązania

a) w zakresie zobowiązań podatkowych:

– wniosek o umorzenie całości lub części zaległości podatkowej; organ podatkowy może udzielić ulgi polegającej na zwolnieniu z obowiązku zapłaty istniejących zaległości podatkowych podatnika.

– wniosek o odroczenie terminu zapłaty należności podatkowych; organ podatkowy może udzielić ulgi polegającej na przesunięciu terminu spłaty należności podatkowych na dogodniejszy dla podatnika czas.

– wniosek o rozłożenie na raty należności podatkowych; organ podatkowy może udzielić ulgi polegającej na podziale kwoty podatku lub innych zobowiązań podatkowych na co najmniej dwie części i ustaleniu dla nich nowych terminów płatności.

b) w zakresie zobowiązań z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne:

– odroczenie terminu płatności składek

Jeśli przedsiębiorca ma problem z opłaceniem składek bieżących w ustawowym terminie, może złożyć wniosek o odroczenie terminu ich płatności. Gdy ZUS zgodzi się na zmianę terminu zapłaty składek i podpisze z przedsiębiorcą umowę o odroczenie terminu płatności składek, będzie on mógł je uregulować w późniejszym terminie. Przedsiębiorca nie zapłaci wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną.

– układ ratalny

Jeśli przedsiębiorca ma zadłużenie z tytułu składek i nie może go spłacić jednorazowo, może on złożyć wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Jeżeli ZUS zgodzi się zawrzeć układ ratalny i podpisze z przedsiębiorcą umowę o rozłożenie na raty należności z tytuł składek, przedsiębiorca będzie mógł uregulować zadłużenie w dłuższym okresie i na uzgodnionych warunkach. Nie zapłaci on wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną. Jeżeli było wobec przedsiębiorcy prowadzone postępowanie egzekucyjne, to po podpisaniu umowy ratalnej zostanie ono zawieszone.

– umorzenie należności

Jeśli przedsiębiorca poniósł straty materialne w wyniku nadzwyczajnego zdarzenia, które powodują, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić jego możliwości dalszego prowadzenia działalności, może on złożyć wniosek o ich umorzenie. Umorzeniu w tym przypadku podlegają wyłącznie należności z tytułu składek za niego jako osobę opłacającą składki na własne ubezpieczenia.

Jeżeli z powodu epidemii koronawirusa przedsiębiorca ma problemy, by zapłacić bieżące składki lub należności, które wynikają z zawartej już z ZUS umowy o rozłożenie zadłużenia na raty bądź odroczenie terminu płatności, może skorzystać z uproszczonych form pomocy:

– odroczenia o 3 miesiące terminu płatności składek za okres od lutego do kwietnia 2020 r.,

– zawieszenia na 3 miesiące realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczono w okresie od marca do maja 2020 r., i tym samym wydłużenia o 3 miesiące terminu realizacji zawartej umowy.

c) zasiłki chorobowe i opiekuńcze:

Przedsiębiorcy podlegającemu ubezpieczeniu chorobowemu, który w związku z zagrożeniem wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem (COVID-19) nie może wykonywać działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustali prawo i wypłaci zasiłek chorobowy na ogólnych zasadach, tj. o ile spełnione będą wymagane przepisami ustawy zasiłkowej warunki do jego przyznania,

jeżeli:

– decyzją państwowego inspektora sanitarnego zostanie poddany kwarantannie lub izolacji (decyzja ta może być dostarczona oddziałowi ZUS po okresie kwarantanny lub izolacji),

– lekarz leczący uzna, że w trakcie hospitalizacji, izolacji, lub kwarantanny ze względu na stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnione jest wystawienie zwolnienia lekarskiego.

Ubezpieczonemu przysługuje także zasiłek opiekuńczy, jeśli sprawuje osobistą opiekę nad:

– chorym dzieckiem lub członkiem rodziny, gdy lekarz wystawił z tego tytułu zaświadczenie lekarskie,

– dzieckiem, gdy powiatowy inspektor sanitarny wydał decyzję o konieczności izolacji lub kwarantanny dziecka,

– dzieckiem w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko (na podstawie oświadczenia ubezpieczonego).

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Ubezpieczonemu, który sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem do 8 lat, gdy w związku ze zwalczaniem zakażenia wirusem (COVID-19) nastąpi zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły do których uczęszcza dziecko, przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie obojgu rodzicom w wymiarze do 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki w związku z zamknięciem placówki z powodu COVID-19.

2. Rozwiązania, które mają wejść w życie

1. Obecnie trwają prace nad tzw. pakietem osłonowym dla przedsiębiorców.

Pakiet osłonowy to zestaw propozycji zmian w prawie, które pomogą przedsiębiorcom odczuwającym negatywne skutki związane z rozprzestrzenieniem się koronawirusa. Najważniejsze ułatwienia mają

dotyczyć:

– ulg w należnościach, w tym udogodnienia w płatnościach podatków i składek ZUS,

– poprawy płynności finansowej firm – instrumenty finansowe dla firm, w tym wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów,

– ochrony i wsparcia rynku pracy m.in. rozwiązania dla firm zmuszonych do przestojów.

Projekt pakietu osłonowego jest już gotowy – 10 marca 2020 r. przedstawiła go Minister Rozwoju. Obecnie trwają prace nad zmianami ustaw dotyczących: VAT, udzielania pomocy publicznej w tym pomocy de minimis, wsparcia BGK, szczególnych rozwiązań związanych z ochroną miejsc pracy.

Poszczególne propozycje

1. Odroczenia w płatnościach:

– ułatwianie rozliczenia VAT – przesunięcie wejścia w życie z 01.04.2020 r. na 01.07.2020 r. nowego JPK,

– ułatwienia w split payment,

– przesunięcie z 01.04.2020 r. na 01.07.2020 r. terminu obowiązku wpisywania się firm do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych,

– wcześniejsze zwroty VAT,

– ułatwienie zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej,

– zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków związanych z anulowaniem wycieczek w stosunku do branż dotkniętych skutkami kryzysu,

– zniesienie opłaty prolongacyjnej,

– zmiana schematu pomocy publicznej, rozszerzenia dla MŚP i dużych firm.

2. Poprawa płynności finansowej:

– odliczenia „wstecz” straty od dochodu (tj. straty z 2020 od 2019) – stratę poniesioną z działalności gospodarczej w danym roku możemy odjąć od dochodu osiągniętego w ciągu następnych pięciu lat,

– wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów – działania BGK,

– udzielanie pomocy w ramach pomocy de minimis. Obecnie kwota udzielanych przez BGK gwarancji de minimis nie może stanowić więcej niż 60% kwoty kredytu i przekroczyć kwoty 3,5 mln zł (jednostkowa gwarancja) – postulat zwiększenia gwarancji do 80% kwoty kredytu,

– dopłata do oprocentowania kredytów – poprzez rozszerzenie zakresu funduszu klęskowego o epidemię.

3. Ochrona i wsparcie rynku pracy:

– skrócenie – z 6 do 2 miesięcy – okresu kryzysu, który uprawnia do objęcia wsparciem. Przy czym kryzys oznacza spadek obrotów gospodarczych, sprzedaży towarów lub usług o 15%.

W przypadku przestoju, pracownikom takiego przedsiębiorcy przysługiwałoby:

– świadczenie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych (823,60 zł), zwiększone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne

– wynagrodzenie finansowane ze środków przedsiębiorcy w łącznej wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

2. Wczoraj (tj. 18.03.2020 r.) przedstawiono nowy pakiet tzw. “tarczę antykryzysową dla bezpieczeństwa przedsiębiorców i pracowników”.

Najważniejsze założenia pakietu:

1. Wsparcie w wypłacie wynagrodzeń pracowników w firmach z problemami.

– Państwo pokryje połowę wynagrodzenia pracownika.

– Limit dopłaty wyniesie 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia w 2019 r.

2. Odroczenie płatności składek na ZUS o 3 miesiące.

– Późniejsza spłata składek będzie mogła zostać rozłożona na raty.

– Odroczenie i rozłożenie na raty składek ZUS – bez opłat.

3. Wypłata z ZUS jednorazowego świadczenia miesięcznego w kwocie ok. 2 tys. zł brutto.

– Dla osób zatrudnionych na umowy cywilnoprawne (zlecenia, dzieło).

– Dla osób samozatrudnionych.